Het geheim van zwamvlokken, sporen en paddenstoelen

28 september 2018

Het wordt herfst, de paddenstoelen schieten weer uit grond. Tijd voor een blog over paddenstoelen, vond boswachter Mirjam. Ze werkt sindskort voor Staatsbosbeheer op buitenplaats Elswout.

"Het is weer zo ver, de dagen worden korter, de temperatuur zakt, de wind kan weer flink aantrekken en er komt weer regen uit de lucht…. Het wordt herfst. Beukennootjes, eikels en kastanjes vallen uit de bomen en de paddenstoelen schieten uit de grond."

Het mysterie rond paddenstoelen

"Paddenstoelen spreken enorm tot de verbeelding. In menig kinderliedje worden ze bezongen en voor vele verhalen is de paddenstoel een bron van inspiratie. Omdat men vroeger niet wist te verklaren waar de paddenstoelen opeens vandaan kwamen moesten ze wel in verband staan met heksen, elfen, kabouters of tovenaars. Elfenbankjes, heksenboleten, duivelseieren, duivelsbrood, heksenkringen.. Ze zijn er opeens en ze zijn ook zo weer weg. Er moet wel iets aan de hand zijn met die paddenstoelen."

"Natuurlijk is er een verklaring gevonden voor alles wat een paddenstoel zo geheimzinnig maakt. Onder een paddenstoel zit een netwerk van draden, microscopische kleine draden. Dit is de zwamvlok en eigenlijk de plant van een paddenstoel. Deze groeit onder de grond, door dood hout en afgevallen blad. Wanneer de temperatuur en de vochtigheid precies goed zijn ontkiemt vanuit kleine knopjes een paddenstoel. Deze draagt de zaden bij zich. Hele kleine zaden die we sporen noemen. Je kan de sporen van een paddenstoel heel mooi zien als je een open hoed van een champignon een nacht op een wit papiertje laat liggen. Als je de hoed de volgende ochtend voorzichtig weghaalt zie je een prachtig sporen figuur liggen. De paddenstoel functioneert als een bloem van een plant en is voor het verspreiden van zaden voor de voortplanting.

De zwamvlok is een heel belangrijk onderdeel in ons ecosysteem. Door de zwamvlok wordt afgevallen blad, hout en andere organische stoffen omgezet in humus en mineralen waar bomen, struiken en kruiden weer van leven."

Voedselbron

De paddenstoel zelf is ook een voedselbron voor onder andere slakken, kevers, muizen, konijnen, eekhoorns, herten, reeën, noem maar op. En natuurlijk zijn er ook velen mensen dol op paddenstoelen. In Nederland komen ongeveer 5.000 verschillende soorten paddenstoelen voor. 100 soorten daarvan zijn voor mensen lekker om te eten, ongeveer 50 zijn giftig en 6 soorten zijn dodelijk. De rest is gewoon niet lekker. Je moet dus wel hele goede kennis hebben om zonder risico paddenstoelen uit het bos op te eten.

Iedere paddenstoelensoort heeft zijn eigen specifieke leefomgeving. De ene komt voor in een donker naaldbos terwijl de ander juist een open grasland prefereert. Paddenstoelen zijn heel gevoelig voor verdroging, vernatting, verschraling en verrijking. Wanneer een soort verdwijnt of juist verschijnt kan dit veel zeggen over de conditie van dat stukje van de natuur."

Kom kijken!

Wil je nog meer weten van paddenstoelen, ze ook echt komen bekijken en misschien zomaar een kabouter tegenkomen? Zondag 7 oktober is de Paddenstoelendag op Elswout. Er zijn excursies, lezingen, kinderactiviteiten en nog veel meer. Iedereen is welkom van 10.30 tot 17.00 uur in Elswout aan de Elswoutlaan 12A in Overveen.

Lees meer blogs van Staatsbosbeheer op www.boswachtersblog.nl.