Duintuintip van boswachter Joeri: De tuin winterklaar maken
Tijd om de tuin winterklaar te maken! Dus… pak de bladblazer, de hark en de groene container. HUH? Grapje natuurlijk!
17 april 2025
De één heeft een bruine vacht, de ander kan blond, bruin, zwart of meerkleurig zijn. De één is in het verleden gedomesticeerd, dit wil zeggen tam gemaakt door de mens, de ander is wild. Toch weten veel mensen het verschil niet tussen een wisent en een Schotse hooglander. Sinds deze maand zijn de uiterlijke verschillen goed te zien in het bezoekerscentrum van het Nationaal Park. De nieuwe Schotse hooglander heeft een mooie plek gekregen naast de wisent. Deze twee grote grazers van het Nationaal Park staan nu zij aan zij in de tentoonstelling.
Al jaren staat er een wisentstier in het bezoekerscentrum. Het is de stamvader van de kudde wisenten die leeft in Kraansvlak, het zuidelijke gedeelte van het Nationaal Park. Sinds deze maand staat er een Schotse hooglander naast, juist om de bezoeker de tijd te geven de verschillen goed te zien.
- De wisent, ook wel Europese bizon genaamd, is groter dan de Schotse hooglander, het scheelt al gauw vijftig centimeter.
- Ook aan de kleur zijn ze goed uit elkaar te houden. De wisent is bruinrood of donkerbruin. De hooglander is vooral rood, maar ook blond, grijs, wit en zwart komen voor.
- De bouw is ook duidelijk verschillend. De hooglander is wat hoekig en plomp gebouwd. De wisent daarentegen is slank gebouwd en kan daardoor makkelijk door dichte bebossing gaan.
De rol van grote grazers in het duin
Ongeveer 20 jaar geleden zijn er Schotse hooglanders, wisenten en koniks in het Nationaal Park geïntroduceerd om de duinen open te houden. In de loop van de vorige eeuw raakte het hier steeds dichter begroeid. Er werden bomen aangeplant om de omliggende dorpen en akkers tegen het stuivende zand te beschermen. De duinen verdroogden en er sloeg steeds meer stikstof neer, wat zorgde voor vergrassing en verruiging van de duinen. Om het overtollig groen te lijf te gaan, het duinzand weer te laten stuiven en de duinspecifieke planten opnieuw ruimte te geven, zetten de samenwerkende organisaties PWN, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer grote grazers in. En dat zijn niet toevallig Schotse hooglanders, wisenten en koniks – elk met hun eigen gedrag.
Diergedrag
De dieren vullen elkaar prachtig aan. Wisent en hooglander eten allebei veel grassen en houtachtige planten. Ook houden ze van de bladeren van wilg en meidoorn. De hooglanders ‘snoeien’ graag jonge scheuten, terwijl de wisent vooral in de wintermaanden bomen schilt. Koniks houden juist weer van korter gras en komen naar stukken waar hooglanders de langere grassen al hebben weggegeten. Doordat de grazers allemaal ander gedrag vertonen, creëren ze de variatie in het landschap die nodig is en verhogen ze de biodiversiteit.
Meer lezen?
Vorig jaar zomer verscheen er een artikel van de hand van PWN in NatureToday over de verschillen tussen hooglanders en wisenten. Een groot gedeelte van de inhoud van dit blog is hierop gebaseerd. Lees hier het artikel.
Met dank aan Eneco Luchterduinen Fonds
Tekst en foto: Simone de Maat, boswachter PWN
Bericht delen
Laatste nieuws
Sluit het jaar af & maak plannen voor 2026!
Het einde van het jaar is hét moment om samen met je team terug te blikken én vooruit te kijken. Of het nu gaat om een zakelijke bijeenkomst, een creatieve teamdag of een gezellige kerstborrel: onze vergaderzalen bieden een informele, natuurrijke omgeving waarin ideeën én inspiratie vanzelf stromen.
Duinen: Decor of Dierbare?
Joeri Kabalt is gefascineerd door verwondering, verhalen, rituelen en de natuur. Ze woont in Haarlem en doet in de duinen een Dwaal-Onderzoek naar de potentie van verwondering als tegengif voor vervreemding.